Dlaczego alimenty?
Obowiązek alimentacyjny wynika z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 135 tego kodeksu, „zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. Realizacja tego obowiązku polega zatem na dostarczaniu przez rodziców środków utrzymania, a w miarę̨ potrzeby także wychowania, w celu zapewnienia niezbędnych środków dziecku, które nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić́ swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Czy o alimentach na dziecko rozstrzyga wyłącznie sąd?
Nie (!).
Ustalanie wysokości alimentów należy do kompetencji sądu i ma to miejsce zwłaszcza w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich, to rozwód rodziców dziecka. W takiej sytuacji w wyroku rozwodowym sąd zobligowany jest do orzeczenia w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, a więc – innymi słowy – do rozstrzygnięcia o wysokości obowiązku alimentacyjnego. Drugi przypadek, kiedy sąd decyduje o wysokości alimentów, to rozstrzygnięcie w sprawie „założonej” przez uprawnione dziecko (reprezentowane przez rodzica). W tym przypadku konieczny jest pozew o alimenty. Składany on jest wtedy, kiedy rodzice dziecka nigdy nie byli małżeństwem albo wówczas, gdy byli małżeństwem, a od momentu wyroku rozwodowego minął pewien okres, w którym zmieniły się (głównie zwiększyły) potrzeby dziecka.
Kwestia alimentacji dziecka nie musi być jednak każdorazowo rozstrzygana przez sąd, bowiem rodzice tego dziecka mogą porozumieć się co do wysokości alimentów płaconych na ich dziecko. Porozumienie rodziców może przybrać formę umowy alimentacyjnej. W treści tej umowy rodzice konkretyzują ustawowy obowiązek alimentacyjny.
Co rodzice powinni wiedzieć o umowie alimentacyjnej?
W pierwszej kolejności wypada wskazać, że umowa alimentacyjna powinna regulować najistotniejsze kwestie obowiązku alimentacyjnego. Poprzez treści umowy rodzice porozumiewają się odnośnie do zakresu świadczeń wobec dziecka, a także sposobu ich dokonywania. Istota tej umowy polega na określeniu w jaki sposób będzie wykonywany obowiązek alimentacyjny, w tym – w przypadku alimentacji pieniężnej – w jakiej wysokości oraz w jakim terminie.
Warto podkreślić, że umowa alimentacyjna nie musi być zawarta na piśmie. Rodzice dziecka mogą porozumieć się ustnie, e-mailem, czy smsem. Niemniej jednak umowa pisemna daje rodzicom żyjącym w rozłączeniu poczucie stabilności w zakresie zaspokajania potrzeb ich dziecka. Pomimo zatem tego, że nie ma wymogu zawarcia umowy alimentacyjnej w formie pisemnej, to warto taką umowę „spisać”. Co istotne, takiej umowy nie trzeba zawierać w formie aktu notarialnego, przy czym, jeżeli osoba reprezentująca dziecko do alimentacji ma pewne obawy o to, czy rodzic zobowiązany do zapłaty alimentów będzie je regulował w terminie, to zawarcie umowy alimentacyjnej w formie aktu notarialnego wraz z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego ułatwi egzekucję. W przypadku niewykonywania umowy przez zobowiązanego rodzic „odbierający” alimenty na zaspokajanie potrzeb dziecka może złożyć wniosek o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu i uzyskać tytuł wykonawczy bez potrzeby zainicjowania i prowadzenia postępowania sądowego, co minimalizuje ryzyko poniesienia dodatkowych kosztów.
Zachęcam do ugodowego załatwiania spraw rodzinnych.
Jeżeli lektura tego artykułu nie wyjaśniła wszystkich twoich wątpliwości polecam praktyczny poradnik na temat tego, jak skutecznie zawrzeć umowę alimentacyjną.
Poradnik ten dostępny jest na: